Girmeler Yerleşimi

Fethiye’ye yaklaşık 30 km uzaklıkta bulunan Girmeler yerleşimi iki farklı karstik mağara ile mağara girişleri önündeki açık bir düzlükten oluşmaktadır. Mağara yerleşimi her biri görkemli ayrı girişi bulunan iki farklı galeriden oluşmaktadır. Doğu yönde yer alan A mağarasının giriş açıklığı 16 m olup iç derinliği yaklaşık 40 metredir. Tek bir ana mekandan oluşan mağaranın arka kısmında, kaya kütlesinin içine doğru ilerleyen küçük bir koridor daha bulunmaktadır. Batı yöndeki B mağarası yaklaşık 150 m uzunluğundadır. Ortada dar bir geçitle birbirine bağlanan iki ayrı koridor şeklindeki mağaranın içinde, bu koridora yanlardan bağlanan oda niteliğinde mekanlar da görülür. Ön giriş açıklığı 10 m olan mağaranın iç genişliğinde farklılıklar görülmekle birlikte, en geniş noktası 15 metreye kadar ulaşmaktadır.

Bunlardan başka mağaranın arka kısmında ikinci bölüme giriş sağlayan 7.5 m genişliğinde başka bir açıklık daha bulunmaktadır. Her iki mağaranın kuzey yönünde yer alan düzlük alan kare plana yakın olup 80 x 75 m ölçülerindedir. Bu alanda 1985 yılındaki kazılar esnasında tamamen tahrip edilen bir höyüğün kalıntıları tespit edilmiştir. Sözkonusu höyüğün günümüz yüzey düzleminden yaklaşık 7 m yükseldiği ve çapının 55 metreye kadar ulaştığı anlaşılmıştır. Girmeler Mağarası prehistorik çağlardan günümüze kadar uzanan süreçte buluntular içermesiyle Likya Bölgesi yerleşim tarihine önemli katkılar sunmaktadır. Höyük kalıntılarında yapılan incelemeler mağara alanlarının M.Ö. 9. binin sonlarında, Mezolitik Dönem’de iskan edildiğini ortaya koymuştur. Böylece mağaranın ilk yerleşenlerinin avcı toplayıcı bir topluluk olduğu da anlaşılmıştır. Girmeler Mağarası, aynı zamanda Anadolu’nun batısında Mezolitik dönem yerleşimi üzerine Neolitik ve Kalkolitik dönemlerde de yaşam izleri veren sayılı yerleşimlerden biridir. Yaklaşık olarak M.Ö. 6000 yılı civarında yerleşimin mağaranın çevresindeki doğal kaynaklardan faydalanan tarımcı bir topluluk tarafından iskan edildiği gözlemlenmiştir. Böylece Neolitik ve Kalkolitik dönem yerleşimcileri mağaralar önünde bir höyük yapısı oluşturmuştur. Bahsi geçen kültür katmanları özellikle A ve B mağaralarının önünde yapılan kazı çalışmaları esnasında tespit edilmiştir. Kalkolitik Dönem sonrası yerleşim izleri büyük oranda tahrip olmuştur. Yüzeye yakın katmanlarda daha çok Demirçağ, Roma, Bizans ve son olarak Osmanlı Dönemi buluntularına rastlanılmıştır.